Dolgu Tedavisi
Dolgu Tedavisi
Diş çürüğü, dişlerde oluşan bir hastalıktır ve genellikle dişlerin üzerindeki bakteri plağından kaynaklanır. Bu bakteriler, şeker ve karbonhidratlı yiyeceklerin tüketilmesi sonucu asit oluşturarak diş minesini ve dentini aşındırırlar. Bu aşınma sonucu dişlerde çürükler oluşur. Tedavi süreci ise çürüklerin temizlenmesi ve dolgu malzemesi ile doldurulmasıdır. Bu işlem, dişlerin kaybedilmesini ve daha ciddi diş problemlerinin oluşmasını engeller.
Diş Çürüğünün Etkenleri
Bakteriler: Diş yüzeyinde yaşayan bakteriler, şekerli ve nişastalı yiyeceklerle beslenirler ve asit üretirler. Bu asitler, diş minesindeki mineral yapısını bozar ve çürük oluşumuna neden olur.
Şekerli ve nişastalı yiyecekler: Şeker ve nişasta içeren yiyecekler, bakterilerin asit üretmesine neden olur. Ayrıca bu yiyecekler, diş yüzeyinde birikerek plak oluşumuna yol açar.
Hijyen eksikliği: Dişlerin düzenli fırçalanmaması ve diş aralarının temizlenmemesi, bakterilerin diş yüzeyinde birikmesine ve çürük oluşumuna neden olur.
Diş yapısındaki zayıflıklar: Diş minesindeki mineral yapısındaki zayıflıklar, diş çürüğüne yatkınlığı artırır. Ayrıca dişlerdeki çatlaklar veya çürükler, bakterilerin diş içine girmesine ve çürük oluşumuna neden olabilir.
Tükürük eksikliği: Tükürük, dişlerin korunması için önemlidir. Tükürük, asitleri nötralize ederek diş minesini korur ve bakterilerin diş yüzeyine yapışmasını önler. Tükürük eksikliği, diş çürüğüne yatkınlığı artırır.
Diş çürükleri, dişin çiğneme yüzeyinde, dişlerin ara yüzlerinde ve dişlerin boyun bölgesinde oluşabilen bir diş hastalığıdır. Kahverengi renkli lekeler veya oyuklar gibi gözle görülebilen belirtilerle kendini gösterebilir. Ancak, bazı çürükler bu belirtileri oluşturmadığından röntgen teşhisi gerekebilir.
Diş çürüğü, mine dokusunda başlar ve tedavi edilmediği takdirde dentin dokusuna ilerler. Dentin dokusu mine dokusuna göre daha çözünebilir olduğundan, çürük ilerlemesi daha hızlı olur. Dentin dokusuna ulaşmış bir çürükte, sıcak, soğuk, ekşi veya tatlı gibi bir etken sonrası hassasiyet hissedilebilir. Bu ağrı, etken ortadan kalktığında genellikle geçer.
Konservatif Diş Tedavisi
Diş hekimliğinde konservatif tedavi, diş hekimi tarafından çürük oluşmasını engelleme çabalarıyla başlar ve oluşan çürüğü mümkün olan en erken aşamada tedavi etmeye kadar uzanır. Hastanın ilk ziyaretinde alınan anamnez ve çekilen röntgenler sonucunda konulan tanı, hekimin konservatif veya endodontik tedavi konusunda bir seçim yapmasını sağlar. En basit konservatif tedavi çürük oluşumunu engelleyecek önerilerdir. En yaygın konservatif tedavi yöntemi, çürük oluşan bir dişin dolgu malzemeleri yardımıyla onarılmasıdır.
Dişlerde dolgu yapımı için, diş dokusunun çeşitli nedenlerle bozulmuş olması gerekmektedir (çürük, aşınma, renk ve yapı bozukluğu, gelişimsel problemler, travma vb.). Dolgu yardımıyla doğal dişe, kaybolan estetik ve fonksiyonel özelliklerin geri verilmesi amaçlanır. Dolgu yapımı için farklı malzemeler kullanılmaktadır. Günümüzde amalgam dolguların kullanımı azalırken, doğal diş rengindeki estetik dolgu malzemeleri (kompozit) ve porselen dolguların kullanımı artmaktadır.
Diş Dolgusu Çeşitleri
Diş dolgusu, dişte oluşan çürükler, aşınmalar, çatlaklar, kırıklar, yapı bozuklukları, renk bozuklukları gibi problemleri çözmek için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Dolgu yapımı için kullanılan malzemeler, diş dokusunun ne kadar bozulduğuna ve hastanın tercihine göre değişiklik gösterebilir. İşte diş dolgusu çeşitleri:
Amalgam Dolgular
Amalgam dolgular, metal dolgular olarak da bilinirler. Bu dolgular, gümüş, kalay ve bakır alaşımlarının civa ile reaksiyona girmesiyle elde edilir. Civa, metalleri birbirine bağlayarak dayanıklı bir dolgu malzemesi oluşturur. Amalgam dolgular, diş hekimleri arasında en uzun ömürlü, en dayanıklı ve kolay uygulanabilen dolgu çeşidi olarak bilinirler. Civa içeriği nedeniyle bu dolgular hakkında bazı endişeler olsa da, dolgudaki civa miktarı su, hava ve yiyeceklerden alınan miktarın çok daha azdır ve bu nedenle sağlık açısından bir risk teşkil etmezler.
Amalgam Dolgu Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Aşırı çiğneme kuvvetlerinin etkili olduğu dişlerde, özellikle büyük çürüklerin olduğu arka dişlerde kullanılabilir.
- Dişin aşırı derecede çürümüş olduğu durumlarda, yani diş dokusunun büyük bir kısmı kaybedilmişse kullanılabilir.
- Tükürük kontrolünün zor olduğu hastalarda, örneğin ağız kuruluğu şikayeti olan kişilerde tercih edilebilir.
- Civa ve metal alerjisi olmayan hastalarda güvenle kullanılabilir.
Amalgam dolgu uygulaması sonrasında, dişteki dolgunun tamir edildiği bölgenin en az 2 saat boyunca çiğnemeden kaçınılması ve sonraki 24 saatte de sert ve yapışkan gıdalardan kaçınılması önerilir. Bu sayede dolgunun ömrü uzatılabilmektedir. Ayrıca, dolgunun yüksekliğini ayarlamak ve pürüzsüz bir yüzey oluşturmak için, 24 saat sonrasında polisaj işlemi yapılır.
Derin çürüklere uygulanan amalgam dolguların ardından, bir süre sıcak veya soğuk gıdalar tüketildiğinde dişte hassasiyet oluşabilir. Bu durum genellikle kısa süreli ve geçicidir. Ancak, hassasiyet uzun süre devam ederse veya diş etlerinde şişlik veya ağrı gibi ek belirtiler varsa, diş hekimine danışmak gerekir.
Kompozit Dolgular
Kompozit dolgular, amalgam dolgulara alternatif olarak geliştirilmiş estetik dolgu materyalleridir. Dişin sert dokusuna bağlayıcı ajanlar yardımıyla yapışırlar ve çok sayıda renk seçeneği sunarlar. Bu nedenle, özellikle ön dişlerde estetik bir görünüm sağlamak için tercih edilirler. Kompozit dolgular, dişe tabaka tabaka yerleştirilir ve her tabaka ışıkla sertleştirilir. Dolgu materyali, dişe şekil verilerek ve düzeltme yapılarak tamamlanır. Polisaj işlemi ile sonlandırılır.
Kompozit dolgular, modern diş hekimliğinde önemli bir rol oynarlar. Porselen veya altın dolgulara göre daha ekonomiktirler ve tek seansta tamamlanabilirler. Ayrıca, amalgam dolguların aksine estetik bir görünüme sahip olduklarından, diş hekimliğinde tercih edilen bir dolgu materyalidirler.
Kompozit dolgular, doğal dişler kadar sert olmasa da, estetik görünüm ve kolay uygulanabilirlikleri nedeniyle tercih edilen bir dolgu materyalidir. Ancak, tırnak yeme, sert gıdaların tüketimi ve kalem ısırma gibi alışkanlıklar nedeniyle malzeme zarar görebilir ve dolgunun ömrü, ağız alışkanlıklarına ve dolgunun büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir.
Kompozit dolgu uygulaması, diş çürüğü temizlendikten sonra dişin rengi tespit edilerek macunumsu kompozit materyali uygulanmasıyla başlar. Materyal şekil verilir ve ışık cihazı ile sertleştirilir. Dolgu malzemesi sertleştikten sonra dolguda yükseklik alınır ve anatomik şekil verilir. Son olarak, malzeme cilalanır ve diğer diş yüzeyleri gibi parlatılır. İşlem, yaklaşık 30 dakika ila bir saat arasında sürer.
Kompozit dolgu sonrası, çay, kahve, sigara ve diğer leke bırakan maddeler dolgu malzemesini lekeleyebilir. Bu nedenle, ilk 48 saat boyunca leke bırakan yiyeceklerden uzak durulması önerilir. Ayrıca, düzenli diş fırçalama ve rutin diş hekimi ziyaretleri, dolgunun uzun ömürlü olması için önemlidir.
Porselen Dolgular (Inlay, Onlay,Endokron)
Porselen dolgular, son teknoloji CAD-CAM sistemleri ve laboratuvar ortamında üretilen, yüksek estetik ve dayanıklılığa sahip dolgulardır. Kompozit dolgulara kıyasla, uygulandıkları diş ve diş eti dokusu ile daha iyi uyum sağlarlar. Dişin kırık, çürük veya eski dolgulu bölgesi temizlendikten sonra, dijital ölçümler alınarak, özel bir porselen malzeme kullanılarak hassas bir şekilde hazırlanırlar. Bu yöntem sayesinde dişe minimum müdahale ile maksimum tutuculuk sağlanır. Porselen dolgular sıkıştırılmış özel bir porselen malzemeden yapıldıkları için diğer dolgu türlerine göre daha az kenar sızıntısı yaparlar. Ayrıca dişin mine dokusuna çok yakın bir sertliğe sahip oldukları için diş aşınmasına sebep olmazlar. Diğer porselen malzemelere göre daha uyumlu oldukları için, diş eti dokusu ile daha doğal bir uyum sağlarlar. Özellikle büyük madde kayıplarında, kompozit dolgu veya kaplama yerine tercih edilerek dişin doğal yapısına en yakın sonucu elde etmek mümkündür.
Türkçe 
English (UK)